Steeds meer Nederlanders laten zich preventief 'van top tot teen' scannen in commerciële klinieken.
Zo’n total bodyscan wordt vaak gepresenteerd als een verstandige investering in je gezondheid — een soort APK voor het lichaam. Maar radiologen en huisartsen waarschuwen: de schijnbare geruststelling kan juist leiden tot onnodige onrust, overdiagnostiek en extra druk op de reguliere zorg.
In een uitgebreid artikel in EW Magazine van oktober 2025 vertellen radioloog Jet Quarles van Ufford, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR), en huisarts Danka Stuijver over de keerzijde van deze screeningsindustrie.
“Wat bedoeld is als geruststelling, kan leiden tot onnodige onrust en een zorgsysteem dat steeds meer gericht raakt op handel in angst in plaats van op gezondheid,” zegt Quarles van Ufford. “Baat het niet, dan schaadt het soms – en op verschillende manieren – wél.”
Valspositieve uitslagen en schijnzekerheid
Hoewel sommige afwijkingen dankzij een total bodyscan eerder aan het licht komen, blijkt in de praktijk dat veel bevindingen geen klinische betekenis hebben. Zulke zogenaamde incidentalomen leiden vaak tot vervolgonderzoeken, puncties of operaties die achteraf onnodig blijken maar ondertussen wel de 'nu bij de patiënt in plaats van cliënt' onrust hebben bezorgd. Ook ontstaat er schijnzekerheid bij mensen die een 'goede' uitslag krijgen: een scan kan nooit álles uitsluiten.
Impact op de zorg
Vervolgonderzoek dat ontstaat na een bevinding op een screenende preventieve scan, vindt plaats in de toch al zwaar belaste reguliere zorg. En daarmee groeit de druk op de zorg onnodig. Doordat gezonde mensen met onduidelijke bevindingen alsnog medische trajecten ingaan moeten patiënten met daadwerkelijke klachten soms langer wachten op een wel noodzakelijk onderzoek.
Gezonde keuzes in plaats van onnodige scans
Ook de NVvR is van mening dat échte preventie niet in de MRI-scanner plaatsvindt, maar in gezonde leefstijlkeuzes zoals stoppen met roken, voldoende bewegen en gevarieerd eten.
Lees het volledige artikel in EW Magazine of beluister het gesprek met Jet Quarles van Ufford, Danka Stuijver en Catrien Schimmelpenninck in BNR Beter, opgenomen tijdens de Radiologendagen 2025, naar aanleiding van het rapport van RVS 'Iedereen bijna ziek - Over de keerzijden van diagnose-expansie'.
Klik hier voor het Standpunt NVvR screenende total body scans / health checks.
